Dr. Fzt. Özden Certel yazdı: BEL FITIĞINDA HANGİ EGZERSİZLER YAPILMAMALI?

Bel fıtığı, omurlar arasında bulunan disklerin dışarı doğru taşması ve sinirlere baskı yapması sonucunda ortaya çıkan, yaygın ancak dikkatli yönetilmesi gereken bir omurga rahatsızlığıdır. Bu durum, belde ağrı, hareket kısıtlılığı, bacaklara yayılan uyuşma ve güçsüzlük gibi semptomlarla kendini gösterir. Bel fıtığı tanısı alan bireylerin egzersiz yapmaları genel sağlıkları açısından oldukça önemlidir, ancak yapılan egzersizlerin türü ve uygulanma şekli son derece dikkat gerektirir. Yanlış seçilen ya da uygunsuz yapılan egzersizler, fıtığın ilerlemesine neden olabileceği gibi, mevcut şikyetleri de ciddi şekilde artırabilir.Bel fıtığı olan kişilerin kaçınması gereken egzersizlerin başında, ani ve hızlı dönüş hareketleri içeren sporlar gelir. Özellikle tenis, basketbol gibi sporlarda yapılan ani yön değişiklikleri, omurga üzerine dengesiz yük bindirerek diskin daha fazla hasar görmesine neden olabilir. Bunun yanında ağır kaldırma içeren ağırlık antrenmanları, özellikle eğilerek yapılan deadlift, squat gibi hareketler, bel bölgesine ciddi baskı uygulayarak fıtığın şiddetini artırabilir. Bu tür hareketler sırasında omurgaya binen yük, sinir üzerindeki baskıyı artırarak ağrıyı tetikleyebilir.Yerden hızlı şekilde doğrulma ya da ani esneme hareketleri de bel fıtığı olan bireyler için sakıncalıdır. Karın kaslarını çalıştırmak amacıyla yapılan klasik mekik hareketi, omurlar arası diske öne doğru baskı yaparak sinir sıkışmasını artırabilir. Bu nedenle bel fıtığı olan bireylerin karın bölgesi çalışmaları için plank gibi daha güvenli ve stabil egzersizleri tercih etmeleri önerilir. Aynı şekilde, sırt üstü yatarken dizleri tamamen düz hale getirip bacakları kaldırmak da, bel kaslarını zorlayarak fıtık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.Zıplama, koşu ve atlama gibi yüksek darbeli aktiviteler de bel fıtığı olanlar için önerilmez. Bu tarz egzersizler omurgaya ani yüklenmelere neden olur ve belin sabitliğini zorlayabilir. Özellikle koşu bandında yapılan egzersizler yerine, yerçekimi etkisini azaltan eliptik bisiklet ya da yüzme gibi daha kontrollü egzersiz türlerine yönelmek daha güvenlidir. Ayrıca esneklik kazanmak adına yapılan aşırı germe hareketleri de omurlar arasında istenmeyen baskı artışlarına neden olabilir. Esnekliği artırmaya yönelik çalışmalarda mutlaka fizyoterapist gözetimi önerilir.Bel fıtığı olan bireylerin dikkat etmesi gereken bir diğer husus da egzersiz sırasında vücut mekaniğini korumaktır. Her hareketin yavaş, kontrollü ve bel bölgesine yük bindirmeyecek şekilde yapılması gerekir. Aksi takdirde, fayda sağlamak amacıyla yapılan egzersizler kişinin mevcut durumunu kötüleştirebilir. Bu nedenle herhangi bir fiziksel aktiviteye başlamadan önce uzman onayı alınmalı ve kişiye özel egzersiz programı oluşturulmalıdır.Sonuç olarak, bel fıtığı olan bireyler için egzersiz hayati öneme sahiptir, ancak bu egzersizlerin bilinçli, kontrollü ve profesyonel destekle yapılması gerekir. Yapılmaması gereken hareketlerin bilinmesi ve bunlardan uzak durulması, hem ağrının kontrol altına alınmasına hem de uzun vadede omurga sağlığının korunmasına katkı sağlar. Bel fıtığında bilinçsiz yapılan egzersizler, tedavi sürecini zorlaştırmakla kalmaz, kalıcı hasarlara da neden olabilir. Bu yüzden her bireyin kendi sağlık durumu doğrultusunda, güvenli ve etkili bir fiziksel aktivite planı uygulaması son derece önemlidir.