Dr. Fzt. Özden Certel yazdı: İLTİHAPLI ROMATİZMA ve REHABİLİTASYONU
İltihaplı romatizma, bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkan kronik, otoimmün bir hastalık grubunu tanımlar. Bu hastalıklar arasında en bilinenlerden biri romatoid artrittir. Eklemlerde şişlik, ağrı, hareket kısıtlılığı ve zamanla şekil bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösteren iltihaplı romatizma, genellikle el, bilek, diz ve ayak eklemlerinde başlar. Zamanla sistemik etkilere yol açarak iç organları da etkileyebilir. İltihap süreci eklem dokularına zarar verdiği için hem ağrılı hem de işlev kaybı yaratıcı bir seyir izler. Bu nedenle ilaç tedavisine ek olarak rehabilitasyon süreci, hastalığın kontrol altına alınmasında ve yaşam kalitesinin korunmasında önemli bir yer tutar.
Rehabilitasyonun temel amacı, hastalığın neden olduğu eklem tahribatını en aza indirmek, hareket kabiliyetini artırmak, kas gücünü korumak ve bireyin bağımsız yaşamını sürdürebilmesine yardımcı olmaktır. Fizik tedavi uygulamaları bu süreçte büyük önem taşır. Özellikle hastalığın aktif dönemleri dışında yapılan düzenli egzersizler, eklemlerin sertleşmesini önleyerek esnekliği artırır. Ayrıca kas erimesini önler ve genel dayanıklılığı artırır. Egzersizler sırasında ağrının artmaması için fizyoterapist gözetiminde bireye özel programlar oluşturulması gerekir.
Ilık su terapileri, germe egzersizleri, postür düzeltici çalışmalar, denge ve koordinasyon eğitimleri gibi çeşitli uygulamalarla birlikte elektroterapi, TENS gibi ağrı yönetiminde kullanılan fizik tedavi yöntemleri de rehabilitasyon sürecinin parçası olabilir. Bunun yanı sıra, eklemleri koruma teknikleri, enerji tasarrufu yöntemleri ve yardımcı cihaz kullanımı gibi konular da hastaya öğretilerek günlük yaşamda işlevselliğin sürdürülmesi hedeflenir. Böylece hastalar hem daha az ağrı ile yaşarlar hem de günlük aktivitelerini daha rahat gerçekleştirebilirler.
İltihaplı romatizmanın yol açtığı eklem deformiteleri, zaman içinde cerrahi müdahaleleri gerektirebilir. Ancak bu noktaya gelinmeden önce yapılan etkili bir rehabilitasyon, süreci önemli ölçüde yavaşlatabilir. Ayrıca hastalık psikolojik olarak da kişiyi etkileyebileceğinden, fizik tedavi ve rehabilitasyon sürecine motivasyonel destek ve psikososyal danışmanlık hizmetlerinin entegre edilmesi de önem taşır. Grup terapileri, yoga veya düşük yoğunluklu aerobik egzersizler hem fiziksel hem de duygusal açıdan rahatlama sağlayabilir.
İltihaplı romatizma sadece bir eklem hastalığı değil, tüm vücudu etkileyebilen karmaşık bir durumdur. Bu nedenle tedavi sürecinde ilaçların yanı sıra fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları bütüncül bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Düzenli egzersiz alışkanlığı kazandırılan, hareket kabiliyeti desteklenen ve doğru postür eğitimi verilen hastalar hem ağrılarla daha iyi başa çıkar hem de daha bağımsız bir yaşam sürdürür. Bu yönüyle fizik tedavi verehabilitasyon, iltihaplı romatizmanın etkilerini azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak adına vazgeçilmez bir yaklaşımdır.