6 Şubat, Deprem ve Balıkesir

Yarın 6 Şubat 2024, tam 1 yıl önce asrın felaketini yaşamıştık. Meydana gelen depremlerde çok sayıda can kaybı yaşanırken kentler de fiziksel olarak büyük bir yıkıma uğramıştı. Geçen yıla kadar 6 Şubat tarihi Balıkesir için, Atatürk’ün şehrimize ziyaret günüydü. Şimdi 6 Şubat tüm ülkeyi yasa boğan bir tarih olarak belleklere girdi.
     Geçen yıl yaşadığımız şiddetli depremler o illerde yaşayanları çok büyük acıların girdabına atarken, ülkenin diğer şehirlerinde yaşayanları da hem çok üzdü, hem de çok korkuttu. Depremler zaten korkutur diyebilirsiniz, doğru ama bu bir bölgeyi adeta yok edince endişeyle birlikte bu korku kat be kat arttı.
Biz Balıkesir olarak zaten korkmakta haklıyız çünkü biz İl olarak, Batı Anadolu fay hattı ile Kuzey Anadolu fay hattının ortasında bir yerlerde olmamız nedeniyle büyük bir tehlike altındayız. Hal böyle olunca nasıl  endişelenmeyiz ve korkmayız ki!!?
   Endişelenmek aslında bir nevi reflekstir ve bizi birtakım tedbirler alma anlamında motive de edebilir. Ama işte depremin yaşandığı anlarda o endişeleri duyuyor, kısa bir süre gündemimizde kalıyor ve ardından yine kulak arkası ediliyor gibi geliyor bana. Tabii mutlaka bazı yaptırımlar, mecburiyetler getiriliyor ve uygulanıyor. Özellikle 17 Ağustos 1999’da meydana gelen Marmara depreminden sonra biraz daha ağırlıklı olarak uygulanıyor. Ama yeterli mi? Tabii ki yeterli değil. Balıkesir’in de artık 1. derecede deprem bölgesi olması ve bütün inşaatların buna göre yapılması söz konusu. İşte bütün mesele burada odaklanıyor. Çünkü özellikle Balıkesir’de de 1950 ve 60’lardan sonra 2000 yılına kadar yapılan yapılarda oturan nüfus oldukça fazla ve bu binalar bilindiği gibi deprem yönetmeliğine uygun değil.              
     Peki, ne yapmalıyız? Valla imkanlar varsa yapılacaklar belli…Ya da imkanlar oluşturulursa, Kentsel Dönüşüm Projeleri ile bu binaların yenilenmeleri gerçekleşebilir. Bazıları tarafından felaket tellallığı olarak dile getirilse de büyük bir depremin olma ihtimali sık sık vurgulanıyor. Balıkesir’de daha önce meydana gelen büyük deprem bilindiği gibi 1898’de oluyor ve şiddeti bugün için 7 olarak belirtiliyor. Özellikle kırsal bölgelerde olmak üzere yıkım çok oluyor. Bugün için o şiddette bir deprem olsa o günkü yıkım olur mu diye düşündüğümüzde, nüfus artışının fazla olması nedeniyle durumun hiç de iç açıcı olmayacağı meydanda…
     Zaman zaman meydana gelen, özellikle İzmir ağırlıklı olmak üzere artçıların olduğunu da biliyoruz. Biz biliyoruz, yetkililer de biliyor. Sonrasında neler yapılıyor, bunları da aslında bilmek istiyoruz, görmek istiyoruz. Daha doğrusu yaptırımların harekete geçmesi lazım.
     Benim çocukluğum ve gençliğim 2.Sakarya Mahallesi’nde geçti. Bugün orada oturulan birçok evin 40-50 yıl önce nasıl yapıldıklarını hatırlıyorum. Çoğu kendi temelini kazar ve yığma tuğlalarla binalar yapılırdı. Bu binaların dayanıklılığı ne kadardır bilemem. Ama herhâlde 1.derece deprem yönetmeliğine uygun binalar değil. Bu binalara kentsel dönüşüm desteği ile birleştirilerek yeni binalar yapılabilse ne kadar iyi olur. Şu anda kısmen yapılıyor, geçerken görüyorum. Diğer birçok mahallenin de oralardan pek farklı olduğunu düşünmüyorum. 
Hepimizin yakından tanıdığı rahmetli “Deprem Dede” Ahmet Mete İşıkara hocamız ne diyordu hep: 
“Depremler öldürmez, binalar öldürür” İşte işin gerçeği bu… 
 

[email protected]